Stwory z głębin, które ratują klimat

Na samym dnie oceanu, w miejscu, gdzie nie dociera nawet promień słońca, a ciśnienie jest gigantyczne, mieszkają zwierzątka o… jakby to powiedzieć: radiowej urodzie. Nazywają się kikutnice i przypominają pająki – ale nie takie zwykłe: to pająki z horrorów, złożone z samych nóg i pazurów. Uczeni od dawna podejrzewali, że mają one coś wspólnego z klimatem -  a teraz wreszcie mogli zgłębić temat. Dosłownie.

Morskie pająki

Tak potocznie nazywa się kikutnice, chociaż w rzeczywistości nie są one pająkami – ale stawonogami już tak. Można wręcz powiedzieć, że wzięły sobie do serca bycie stawonogiem, bo wydają się składać głównie z nóg i stawów. Nieproporcjonalnie mały tułów, długaśne odnóża (na tyle potężne, że mieszczą się w nich niektóre narządy wewnętrzne zwierzęcia) – to wszystko sprawia, że kikutnice wyglądają, jak dzieło szalonego grafika, który wyraźnie bał się pająków.

Oczywiście kikutnice to szerokie pojęcie — niektóre gatunki tych zwierząt żyją głęboko na dnie oceanów, ale zdarzają się i takie, które można spotkać w płytszych wodach; uczonych, rzecz jasna, najbardziej interesowały te głębinowe, bo świat nauki wiedział o nich naprawdę niewiele. Aż do teraz.

Kikutnice, jakich nie znamy

Stworzenie o takiej aparycji po prostu musi się wydawać groźne – ale w rzeczywistości wcale takie nie jest. Przykładowo, pan kikutnica troskliwie opiekuje się jajami, nosząc je na specjalnie przystosowanych odnóżach. Co ciekawe, kikutnice potrafią się też regenerować – jeśli stracą odwłok albo którąś z nóg, mogą po prostu wyhodować sobie nową część ciała.

Uczonych niezmiernie ciekawił sposób odżywiania się kikutnic żyjących na samym dnie oceanu: wiadomo było, że nie polują, nie oddychają powietrzem – skąd zatem biorą energię do życia? Otóż… z metanu; chociaż nie bezpośrednio. Zanim przejdziemy dalej, przypomnijmy, że metan jest gazem cieplarnianym. Krótko mówiąc: świetnie się składa, że ktoś go zjada. 

Badania uczonych z California Institute of Technology i Occidental College pozwoliły odkryć i zbadać trzy nowe gatunki głębinowych kikutnic z rodzaju Sericosura. Do badań wykorzystano batyskaf Alvin. Okazało się, że te zwierzęta znalazły niezwykły sposób na przetrwanie: hodują na sobie bakterie zwane metanotrofami, które przerabiają metan na materię organiczną. Kikutnice nie muszą zatem polować – wystarczy, że długimi odnóżami… zeskrobią z siebie to, do wytworzyły metanotrofy. A my co – dalej w pracy?