TYP: a1

Ciemny tlen z głębin oceanu

poniedziałek, 24 marca 2025
Hanka Ciężadło

W najgłębszych, a co najważniejsze – najmroczniejszych głębinach oceanów powstaje tlen: bez udziału światła, bez fotosyntezy… jeśli to odkrycie okaże się prawdą (a jego autorzy są go na tyle pewni, że opublikowali swoje twierdzenia na łamach Nature Geoscience), trzeba będzie zrewidować nasze twierdzenia o początkach życia na Ziemi.

Co to jest ciemny tlen?

Taką roboczą nazwą określono tlen powstający w głębinach oceanu bez dostępu światła słonecznego. Uczeni, którzy odkryli ten fenomen w leżącej na Pacyfiku strefie Clarion-Clipperton podkreślają co prawda, że wysnuli na razie tylko „wstępne wnioski”, jednak trzeba przyznać, że ich teoria jest sensowna, a przede wszystkim spójna.

Jak dotąd świat nauki nie miał wątpliwości, że głównym producentem tlenu na Ziemie jest żyjący w oceanie fitoplankton  – czyli mikroskopijne glony i niektóre bakterie zdolne do przeprowadzania fotosyntezy. Ten proces, jak nazwa wskazuje, wymaga jednak dostępu światła – a w głębinach oceanu raczej o nie trudno. Skąd zatem może brać się tlen?

Czary? Raczej elektroliza

Istnieje sposób, by w oceanie powstał tlen bez udziału światła słonecznego – tym sposobem jest rozkład wody na drodze elektrolizy. Powstaje wówczas wodór i tlen, a proces jest przez nas wykorzystywany do produkcji paliwa wodorowego. Czy zatem sama natura może go wykorzystać do wyprodukowania tlenu?

Zdaniem uczonych, jest to jak najbardziej możliwe, a źródłem prądu niezbędnego do przeprowadzenia takiej reakcji mają być konkrecje (niewielkie kuliste twory) zawierające metale i znajdujące się w skałach tworzących dno morskie.

Jeżeli te rewelacje się potwierdzą, będzie trzeba przyjrzeć się uważnie naszym teoriom dotyczącym początków życia na planecie. Dotychczas zakładano, że do wytworzenia tlenu niezbędne były organizmy zdolne do fotosyntezy, a te powstały około 2,7 miliarda lat temu.

Co to oznacza?

Odkrycie ciemnego tlenu to nie tylko ciekawostka naukowa, ale też wyzwanie dla współczesnego górnictwa morskiego. Być może okaże się, że eksploatacja podmorskich złóż będzie mieć katastrofalne skutki dla środowiska morskiego i żyjących tam organizmów. Metale, jakie są przedmiotem zainteresowania firm wydobywczych, to m. in. nikiel, kobalt i mangan – te same, które znajdują się w konkrecjach wytwarzających ciemny tlen.    

Odkrycie tego mechanizmu godzi rzecz jasna w interesy firm wydobywczych, a także z krajów, które liczą na spore zyski z tytułu udzielania koncesji na wydobycie podmorskich kopalin. Prawdopodobnie konieczne będzie wprowadzenie ograniczeń w wydobyciu złóż, by chronić środowisko morskie.

 

Tagi: ciemny, tlen, nauka, ciekawostki, ekologia, górnictwo morskie
TYP: a3
0 0
Komentarze
TYP: a2

Kalendarium: 25 kwietnia

Linię mety okołoziemskich regat w Portsmouth mija s/y "Copernicus" pod Kpt. Zygfrydem Perlickim.
czwartek, 25 kwietnia 1974
Z Buenos Aires wyruszył w rejs do Polski s/y "Euros"; w czasie nieprzerwanej żeglugi załoga z Kpt. Henrykiem Jaskułą dopłynęła do Helu w ciągu 90 dni po przebyciu 8276 mil.
środa, 25 kwietnia 1973
Z Cannes (z postojem w Giblartarze) wyruszył w samotny rejs przez Atlantyk Alain Gerbault na "Firecrest"; dotarł do Nowego Jorku po 101 dniach żeglugi.
środa, 25 kwietnia 1923
Nieopodal Wysp Kanaryjskich podczas próby bicia rekordu żeglugi 24-godzinnej wywraca się katamaran "Mediatis Region Aquitaine".
wtorek, 25 kwietnia 2006
Henryk Jaskuła zdobywa patent kapitański.
niedziela, 25 kwietnia 1971
Na skały Hamstone w południowej Anglii wpada "Herzogin Cecile".
sobota, 25 kwietnia 1936