TYP: a1

Bałtycki bąbel zimna

wtorek, 10 września 2024
Hanka Ciężadło

Polacy nie gęsi, dlatego mowa o bąblu – warto jednak wiedzieć, że alternatywną nazwą tego zjawiska jest upwelling. Jakkolwiek je nazwać, sprawa jest na tyle poważna, że IMGW wydało właśnie ostrzeżenie dla wszystkich, którzy chcieliby zakosztować kąpieli w niektórych rejonach naszego morza.

O co chodzi?

Bałtyk generalnie nie należy do ciepłych akwenów – w końcu nie bez powodu dzierży on zaszczytne miano najzimniejszego morza Europy. Mimo to trzeba pamiętać, że nigdy nie jest tak zimno, by nie mogło być jeszcze zimniej; przynajmniej miejscowo.

Przedstawiciele IMGW zdecydowali się wydać w mediach społecznościowych specjalne ostrzeżenie dla amatorów morskich kąpieli przebywających w okolicy Darłowa. Woda w tamtym rejonie nie jest już zimna, ale lodowata – a zawdzięczamy to właśnie zjawisku upwellingu. Na czym dokładnie ono polega – i czemu występuje tylko miejscowo? Już spieszymy z wyjaśnieniami.

Czym jest upwelling?

W zasadzie definicja jest prosta: upwellingiem nazywamy wznoszenie bardzo zimnych wód głębinowych w kierunku powierzchni. Tego rodzaju zjawiska występują nie tylko na Bałtyku – tak naprawdę zdarzają się wszędzie, ze szczególnym uwzględnieniem wybrzeży Peru, Chile, Wysp Zielonego Przylądka i Kanarów.

Dlaczego jednak zimna woda z głębin nagle przemieszcza się ku powierzchni? To zależy od typu upwellingu – a opcje są dwie:

  • upwelling przybrzeżny – wywołany jest wiatrami wiejącymi wzdłuż brzegu, które, mówiąc kolokwialnie, „zwiewają” ciepłe, górne warstwy wody, co umożliwia zastąpienie ich zimniejszymi z głębin,

  • upwelling równikowy — ten bierze się z rozbieżnie wiejących pasatów, a Bałtyku z oczywistych przyczyn nie dotyczy.

Bałtycki upwelling

Obecnie bąbel zimna jest na wysokości Darłowa, jednak wcześniej można go było zaobserwować także w Kołobrzegu i Władysławowie. Jak powiedział prof. Bogdan Chojnicki z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, upwelling, z jakim mamy do czynienia, został wywołany wiatrami ze wschodu.

Co ważne, nie musiały to być jakieś huraganowe wiatry – aby wystąpił upwelling, wystarczy, by masy powietrza poruszyły się na dużą skalę, ale niekoniecznie szybko. Zwykle zjawisko zachodzi dość powoli i niezauważalnie dla obserwatora – przynajmniej dopóki ten nie wejdzie do wody.

Jak podkreśla IMGW, upwelling to poważna sprawa, a kąpiel w lodowatej wodzie może stanowić zagrożenie dla zdrowia i skutkować szokiem termicznym. Jeśli przebywacie akurat w okolicach Darłowa, zostańcie lepiej na brzegu. 

 

Tagi: Bałtyk, zimno, bąbel, upwelling, ostrzeżenie
TYP: a3
0 0
Komentarze
TYP: a2

Kalendarium: 29 czerwca

Wystartował ze Świnoujścia s/y "Asterias" pod dowództwem Kapitana Aleksandra Lipińskiego w rejs dookoła świata na trasie Świnoujście, Bermudy, Kanał Panamski, Tahiti, Australia, Mauritius, Kapsztad, Świnoujście.
wtorek, 29 czerwca 1976
W kolejnych regatach Bermudy-Europa z metą w hiszpańskim porcie Bayona wziął udział "Dar Szczecina" z Kapitanem Jerzym Kraszewskim.
czwartek, 29 czerwca 1972
Z Helu wyruszył s/y "Freya" z Kpt. Dariuszem Boguckim; żeglarze dotarli do portu Godthab na Grenlandii i powrócili do kraju 19 września.
niedziela, 29 czerwca 1969
Wyruszył w pierwszy rejs 300-tonowy flagowy statek szkolny ZHP "Zawisza Czarny" pod Kapitanem Mariuszem Zaruskim; trasa wiodła z Gdyni do Kopenhagi, Londynu, Antwerpii, Amsterdamu i z powrotem do Gdyni.
sobota, 29 czerwca 1935
W Greenock wodowany został herbaciany kliper "Ariel", m.in. uczestnik regat kliprów w 1866 r., w których startowały trzy najsłynniejsze klipry "Teaping", "Ariel", "Serica"; trasę z Fu-czou do Londynu pokonały w 99 dni; zwyciężył "Teaping" z przewagą 12 mi
czwartek, 29 czerwca 1865